جوان آنلاین: روز گذشته رئیس ستاد انتخابات یکی از نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران اعلام کرد که در دولت مورد حمایت ایشان، با آرامش قیمت انرژی از جمله بنزین، گازوئیل و برق را گران خواهیم کرد؛ موضوعی که نشان از این دارد که برای حل ناترازی بنزین، به جای اصلاح مصرف یا حتی تغییر سازوکار تخصیص بنزین، به دنبال گران‌سازی حامل‌های انرژی هستند که این مدل از گران‌سازی بی‌حساب و کتاب ضربه‌ای اساسی به اعتماد مردم خواهد زد و شاهد تکرار رخداد‌هایی نظیر آبان ۱۳۹۸ خواهیم بود!
مسئله ناترازی بنزین یکی از موضوعات بسیار راهبردی و کلیدی پیش‌روی دولت چهاردهم است و مسیر اصلاح مصرف بنزین و حل معضل ناترازی بنزین باید به طور دقیق و ویژه صورت بگیرد، از همین رو شاهد هستیم دو نامزد باقی‌مانده برای ریاست‌جمهوری دولت چهاردهم، در حال بیان دیدگاه‌های خود هستند ولی هنوز به طور رسمی نسبت به مسئله حل ناترازی بنزین، ایده‌ای را ارائه نداده‌اند، با وجود این دیروز رئیس ستاد یکی از نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود بنزین، گازوئیل و برق را با آرامش گران می‌کنیم و این موضوع، یعنی افزایش قیمت بنزین را با آرامش جا می‌اندازیم. این رویکرد به معنای گران‌سازی بدون منطق و بدون پشتوانه است که موجب خواهد شد مسئله ناترازی بنزین مانند چند سال اخیر و اتفاقی که در آبان ۱۳۹۸ رخ داد، به سمت گران‌سازی یکباره و بدون جبران اثرات آن برای مردم پیش برود که آثار زیانباری برای اقتصاد به همراه خواهد داشت.
از طرفی افزایش ناگهانی قیمت بنزین پیامد‌های گسترده‌ای برای معیشت مردم و کل اقتصاد دارد، در حالی که ممکن است یک راه‌حل کوتاه‌مدت برای ایجاد درآمد برای دولت باشد، اما دارای معایبی است که بر زندگی روزمره افراد و مشاغل تأثیر می‌گذارد. یکی از مهم‌ترین اشکالات افزایش ناگهانی قیمت بنزین، اثر تورمی آن بر کالا‌های مصرفی است. با افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل، قیمت کالا‌ها و خدمات نیز افزایش می‌یابد و اثری موج‌دار در سراسر اقتصاد ایجاد می‌کند، زیرا هزینه حمل‌ونقل جزء حیاتی تولید و توزیع کالاست. با افزایش قیمت سوخت، مشاغل باید برای حمل‌ونقل محصولات خود هزینه بیشتری بپردازند که به نوبه خود به مصرف‌کننده منتقل می‌شود.
در رابطه با مسئله ناترازی بنزین و لزوم مقابله با آن، مسئله اصلاح الگوی مصرف بسیار کلیدی و بهینه است و حل آن نیازمند خروج دولت از قیمت‌گذاری بنزین و اعطای کامل سهمیه بنزین به افراد به جای خودرو است که در این رویکرد برای مصارف شخصی خانوار، تا میزان مشخص الگوی بهینه مصرف برای هر نفر، بنزین تعلق خواهد گرفت و در صورت مصرف کل سهمیه مشخص‌شده، قیمت بنزین مشخص و بسیار پایین خواهد بود، اما برای سهمیه بالاتر از الگوی بهینه، باید از افراد با مصرف کمتر بنزین از سهمیه مشخص شده، بنزین خریداری شود. همچنین در این مدل، بنزین برای خودرو‌های فعال در صنعت حمل‌ونقل گران نخواهد شد و با تکیه بر پیمایش، امکان تخصیص سوخت جایگزین بنزین برای صنعت حمل‌ونقل فراهم خواهد شد، بنابراین اعلام اینکه با آرامش قیمت بنزین را افزایش خواهیم داد، نتیجه‌ای جز کاهش قدرت خرید مردم و گران‌سازی ناگهانی و غیرمعقول بنزین نخواهد داشت.
تـَکرار «صبح جمعه»ها با ادامه تناقضات بنزینی
نوید نبوی‌زاده، کارشناس انرژی در گفتگو با «جوان» در رابطه با مسئله ناترازی بنزین گفت: صنعت خودروسازی ایران با چالش جدی در قالب عدم‌تعادل مصرف بنزین مواجه است که تأثیرات قابل توجهی بر اقتصاد کشور دارد. مصرف بالای خودرو‌های داخلی باعث واردات انبوه بنزین شده است که نه تنها باری بر دوش منابع ارزی کشور وارد می‌کند بلکه مصرف ناکارآمد و بی‌رویه خودرو‌های داخلی را نیز به دنبال دارد. این مصرف بی‌رویه بنزین تولیدی در کشور حدود ۵۰ میلیون‌لیتر در روز تخمین زده می‌شود که به رقم خیره‌کننده ۹ میلیارددلار در سال تبدیل می‌شود و وقتی با ۵ میلیارددلار هزینه‌شده برای واردات بنزین ترکیب شود، کل خسارت ناشی از مصرف غیربهینه بنزین به ۱۴ میلیارد دلار می‌رسد.
وی ادامه داد: کمبود بنزین به دلیل منابع ارزی مصرفی برای واردات بنزین باعث شده است از منابع ارزی کشور به نحو احسن استفاده نشود. رویه فعلی خرید بنزین حدود لیتری ۴۰ هزارتومان و فروش آن با قیمتی معادل ۳ هزارتومان، بازی دو سر باخت برای کشور است، این موضوع نه تنها به از دست دادن قابل توجه درآمد منجر می‌شود، بلکه مشکل عدم‌تعادل بنزین را تشدید می‌کند.
این کارشناس انرژی در ادامه با انتقاد از رویکرد دولت‌های قبلی در افزایش صرف قیمت بنزین گفت: متأسفانه دولت‌های مختلف تنها به دنبال افزایش قیمت صرف بنزین بوده‌اند و نتیجه آن در نهایت بی‌اعتماد‌شدن مردم را در پی داشته است. مشکل اصلی رویکرد اعطای یارانه‌های انرژی در بخش بنزین، مسئله گران‌سازی بی‌منطق و عدم‌توجه به سازوکار و چرایی مصرف است و در نهایت نیز موجب ابترماندن این مدل اصلاح قیمتی خواهد شد.
وی در ادامه افزود: رئیس ستاد یکی از نامزد‌های ریاست‌جمهوری نیز اخیراً به مسئله نبود آرامش در گران‌کردن بنزین اشاره داشت و گفت که ما با آرامش بنزین، برق و دیگر حامل‌های انرژی را گران خواهیم کرد، این در حالی است که مسئله گران‌کردن و قیمت بنزین مسئله‌ای فرعی است. آن چیزی که موجب شده است مسئله بنزین به مصرف بسیار بالا و غیربهینه‌ای برسد، نبود سازوکار و الگوی بهینه مصرف بنزین است و همچنین دخالت مستقیم دولت در مسئله قیمت‌گذاری بنزین از دیگر معایبی است که حال تنها با اضافه‌شدن چاشنی آرامش بنزین را می‌خواهند دوباره گران کنند. احتمالاً با آرامش به دنبال گران‌کردن همه چیز هستند.
این کارشناس انرژی با اشاره به تناقضات بسیار زیاد در سخنان کارشناسان و فعالان ستاد‌های انتخاباتی گفت: نکته بسیار مهم دیگر وجود تناقضات بسیار بالا در بدنه کارشناسان و فعالان ستاد‌های انتخاباتی نامزد جریان اصلاحات است که مشاهده می‌کنیم، به محض انتشار صحبت‌های رئیس ستاد انتخابات یکی از نامزد‌های انتخابات در رابطه با اینکه با آرامش مشغول گران‌سازی بنزین و دیگر حامل‌های انرژی خواهیم بود، سخنگوی ستاد انتخاباتی نامزد مورد نظر در رابطه با سخنان رئیس ستاد انتخاباتی واکنش نشان داده و گفته است، اراده و تلاش دولت آن نامزد در راستای کاهش تورم و افزایش ارزش پول ملی است و هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت کالا‌ها به ویژه بنزین ندارد.
وی تأکید کرد: این رویکرد نشان از تناقضات جدی حتی در سطح ستاد این نامزد انتخاباتی است که ادعا دارد کارشناس نیست و با نظر‌های کارشناسی به دنبال اداره کشور است. در مسئله ساده ناترازی بنزین بیش از ۱۰ موضع مختلف وجود دارد و تنها در کمتر از ۲۴ ساعت دو اظهارنظر خلاف یکدیگر تنها از رئیس ستاد و سخنگوی ستاد آن نامزد خارج شده است، طبیعتاً برای اداره کشور بسیار بیشتر از این اختلاف نظر وجود خواهد داشت. با این رویکرد باید شاهد این باشیم که از این پس صبح‌جمعه‌های فراوانی در مسائل مختلف کشور تکرار شود.
